Месяц: Март 2021

Հաճախ են կանանց թերագնահատում ու զրկում որոշ իրավունքներից, սակայն աշխարհում եղել են ու կան կանայք՝ ովքեր կարծրատիպերը կոտրում ու վերացնում են: Այստեղ կներկայացնեմ 20րդ դարի ազդեցիկ կանանց շարքից մի քանիսին:

1.Ինդիրա Գանդի

Պատմության մեջ Ինդիրա Գանդին իր երկրի առաջին կին է եղել, ով տարիներ շարունակ Հնդկաստանի կառավարության ղեկավարներից մեկն է եղել: Նա մտավ համաշխարհային քաղաքականության պատմության մեջ ՝ որպես 20-րդ դարի ամենաիմաստուն: Չորս անգամ եղել է Հնդկաստանի վարչապետ՝ երեք անգամ անընդմեջ 1966-1977 թվականներին և չորրորդ անգամ՝ 1980-ից մինչև իր սպանությունը՝ 1984 թվականը։ Նա աշխարհի ամենաերկար ծառայած կին վարչապետն է։ Մանկուց Ինդիրան ներգրավված էր հասարակական կյանքի մեջ, հաճախ մասնակցում էր ցույցերի ու հանրահավաքների:

2.Մայր Թերեզա

Մայր Թերեզայի իրական անուն ազգանունն է՝ Ագնես Գոնջա Բոյաջիուն:Կին, ով իր բարությամբ և խանդավառությամբ տարբեր տեսակի բարեգործական միջոցառումներ էր ձեռնարկում: Այժմ նրա հիմնադրած Բարեգործական կազմակերպությունը ունի մոտ 300 հազար անդամներ աշխարհի 80 երկրներում: Այն մանկատների, ժամանակավոր կացարանների, հիվանդանոցների գլոբալ ցանց է: Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր է:

3. Վալենտինա Տերեշկովա

Աշխարհում առաջին կին տիեզերագնացը, ով իր ճանապարհը դեպի տիեզերք իրականացրել է մենակ: Նա տիեզերքում գտնվել է երեք օր, իսկ թռիչքից առաջ իր հարազատներին ասել է, իբրև գնում է օդաչուների մրցույթին մասնակցելու: Հարզատները ամբողջ իրողությունը իմացել են ռադիայի միջոցով:

4.Նադյա Կոմանեչի

Ռումիացի մարմնամարզուհի, օլիմպիական խաղերի հնգակի չեմպիոն, աշխարհի կրկնակի չեմպիոն, Եվրոպայի իննակի չեմպիոն, Ռումինիայի ամենատիտղոսակիր մարզիկն է Օլիմպիական խաղերի պատմության մեջ։

5. Մարիա Թերեզա գե ֆիլիպպիս

Առաջին կին մրցարշավորդը, ով ազգությամբ իտալացի էր:

6. Գերտրուդա Կերոլայն

Առաջին կին լողորդը, ով հաղթահարեց Լա Մանշը 1926թվականին: Միացյալ Նահանգնաերում նրան անվանում են Ալիքների թագուհի: Նա ջրանցքը հատել է բրաս կոչվող լողաձևով, ինչի համար հարկավոր է եղել 14ժամ 39րոպե:

7. Ժաննա Դարկ

Ժաննա Դարկը իր բանակը մղեց դեպի ճակատամարտ իր ժողովրդին փրկելու համար և մահացավ՝ ճդավաճանելով իր իդեալներին:

8. Այսեդորա Դունկան

Ժամանակակից պարի ստեղծողը, ով փոխեց արևմտյան աշխարհի բոլոր կարծրատիպերը: Մշակել է պարային համակարգ և պլաստիկա, որը կապում էր հին հունական պարի հետ։

9. Սոֆիա Կավալեվսկայա

Աշխարհի առաջին կինը մաթեմատիկայի պրոֆեսոր է, և դա այն ժամանակ, երբ Ռուսաստանում աղջիկներին արգելում էին սովորել համալսարաններում: Արտերկիր մեկնելու և ուսումը շարունակելու համար Սոֆիան իր համար հորինված ամուսնություն է կազմակերպել: Սա կոչվում է նպատակասլացություն:

10. Կատրին Շվիտցեր

Ամերիկացի գրող, հեռուստամեկնաբան և մարաթոնի վազորդ: [2] Նա առավել հայտնի է որպես Բոստոնի մարաթոնը պաշտոնապես վարած առաջին կինը:

Նյութեր ՝

Վիկիպեդիա

33 женщины, изменившие мир

20 великих женщин, с которых следует брать пример любому мужчинеշ

11 великих женщин, которые изменили мир, обыграли мужчин, покорили космос и сердца детей

1. Խաղաղ օվկիանոսը տարածքով և խորությամբ ամենամեծ օվկիանոսն է։ Այստեղ է գտնվում Երկիր մոլորակի ամենացածր կետը՝ Մարիանյան իջվածքը, նրա խորությունը 11.022մ է։
2. Հնդկական օվկիանոսը Երկրի՝ մեծությամբ 3-րդ օվկիանոսն է, որը ծածկում է մոլորակի ջրային մակերևույթի մոտ 20%-ը։
3. Ջուր և կրակ։ Հրաբխային ակտիվությունն օվկիանոսի ընդերքում բավական հաճախ հանդիպող երևույթ է։ Շատ «ցամաքային» հրաբուխներ ժամանակին եղել են ջրի տակ։
4. Մոտ 3.5 մլրդ մարդու համար օվկիանոսը սննդի հիմնական աղբյուրն է։
5. Աշխարհի ամենամեծ ծովը Սարգասյան ծովն է: Որն, ի դեպ, բառից բուն իմաստով  ափ չունի
6. Յուրաքանչյուր տարի օվկիանոս է նետվում 3 անգամ ավելի շատ աղբ, քան ձկների քաշն է, որոնց որսում են։ Խաղաղ օվկիանոսի հյուսիսում լողում է հարյուր միլիոնավոր տոննա աղբից կազմված հսկայական կույտ։

Everyone has their beauty. Lately, the world has begun to see and receive beauty from everything. A kind of beauty is seen in everything. I think that even the smallest beauty is best seen by artists. Variety of beauty proves many types of art and their units. 

Այս անգամ Արատեսի հարազատությունը տասնապատկեց այն փաստը՝ որ ճամփորդում էինք խմբով, Ակներով: Ակներով շատ ենք ճամփորդել, շատ-շատ, բայց գիշերակացով, այն էլ միայն մեր խմբի անդամներով, առաջինն էր: Որտեղ մենք՝ այնտեղ մեր երգն ու պարը: Պարում էինք շատ, երգում էինք անդադար, այնպիսի տպավորություն էր, կարծես ճամփորդության չէինք, այլ ուղղակի խմբի փորձը շատ երկար տևեց, ավելի ճիշտ՝ երեք օր անդադար: Այս անգամ Արատեսը շատ ձյունառատ ու տաք էր, ինչը էլ ավելի էր ուրախացնում մեզ, քանի որ վերջին անգամ այդքան ձյուն դեռ անհիշելի ժամանակներում էինք տեսել: Ծրագրով նախատեսել էինք մի շարք երգերի ուսուցում , բայց ամեն ինչ եղավ էլ ավելի շատ ու կարծես երգերը չէին հերիքում: Մեզ հետ էր նաև ազգությամբ եզդի մեր ընկերը, ով օգնում էր մեզ նկարել ու ուսումնասիրլ իրենց մշակությը, ինչպես հասկացաք պարում էինք ոչ միայն մեր ազգային պարերը, այլ նաև եզդիների պարերը: Վերջ, ինձ համար Արատեսն այսուհետև պար ու երգի ուրախ մթնոլորտի ու ընտանեկան միջավայրի ուսումնական կենտրոն է:

Ճամփորդություններս շարունակվում են: Այս անգամ կառուցեցի ամենագեղեցիկ ու օգտակար հիշողություններս: Վերջապես եղա Գյումրիում ու իմ աչքերով տեսա, ֆիքսեցի քաղաքի ողջ գեղեցկությունը: Ճամփորդում էինք երեքով, բայց երեքով մի ամբողջ մեծ խմբի վայելք զգացինք:

Մեր հնգօրյա ճամփորդությունը պատված էր միարժամանակ ցրտով ու մարդկային մեծ ջերմությամբ: Ցուրտ եղանակին ուշադրություն չդարձնելով, փորձում էինք ամեն ազատ րոպեն օգտագործել քաղաքը ու մեզ հետ ապրող նոր ընկերներին ճանաչելով: Խմբիս մյուս անդամները բազմիցս եղել էին Գյումրիում, ինչը ինձ օգնում էր ընկերներիս միջոցով ավելի գեղեցիկ անկյուններից տեսնել արդեն սիրելի դարձած քաղաքը:

Ձեզ ուզում եմ պատմել մեր ուսումնական կյանքից: Ինովարիումի ֆորումին կրթահամալիրից, ինչպես նաև Երևանից մասնակցում էինք երեքս՝ ես, Վիկան ու Հրայրը, ինչը ավելի էր մեծացնում պատասխանատվության ու ուշադրության զգացումը միմյանց հանդեպ: Հինգ օրում անբացատրելի հարազատ դարձանք: Ինովարումի տված գիտելիքները միարժամանակ շատ պարզ, շատ պետքական ու անհասնելի գիտելիքներ են: Որոնք կարծում եմ, առանց այնեղ հայտնվելու դժվար կլիներ այդ ամենը հասկանալ այդքան պարզ ու արդյունավետ տարբերակով: Մեր ստացած գիտելիքները պետք է փոխանցնենք մեր խմբի մյուս անդամներին: Այսօր ֆորումին մասնակցած ընկերներիս հետ էի խոսում, պարզվեց արդեն բոլորս դասերը, մեր քաղաքով թափառումները, խաղերը, զրույցները ու միմյանց անսահման կարոտել ենք: Անհամբեր սպասում ենք մյուս հանդիպմանը:

Երեկ առաջին անգամ տեսա Գյումրին իմ աչքերով: Գյումրի գալու իմ ճամփորդություններին միշտ ինչ-որ հանգամանքներ խանգարել են, բայց այս անգամ ամեն ինչ շատ արագ ու արդյունավետ ստացվեց: Այստեղ ենք՝ Ինովարիում ծրագրի հետ միասին: Սովորում ու խնդիրներ ենք առաջարկում, որոնք հետագայում պետք է ինքներս լուծենք: Արդեն մեր ուսումնական ճամփորդության երկրորդ օրն է, այսօր արդեն բոլորին ճանաչեցի ու նույնիսկ բայցահայտեցի իրենց <<super power>>- ները: Դասերը երկար են, բայց հետաքրքիր:

Պատասխանել հետևյալ հարցերին․

Արդյո՞ք մարդն ազատ է իր գործողություններում։ Չէ՞ որ մարդը ենթարկվում է հասարակական և իրավական նորմերին։

Մարդը ազատ է իր գործունեությունում, քանի որ ամեն դեպքում ընտրության հնարավարություններ միանշանակ ունի: Հասարակական և իրավական նորմերը աշխարհում պարտադիր են, քաոսային իրավիճակ չստեղծելու համար:

Արդյո՞ք մարդը չունի կամքի ազատություն էգոիստ լինել-չլինելու հարցում։

Ինչպես մարդկային շփումներն են ցույց տալիս, որոշները էգոիստ են, որոշները ոչ: այս իսկ պատճառով պարզ է դառնում, որ յուրաքանչյուրը հենց ինքն է որոշում իր բնավորությունը ու այդ հարցում բոլորս շատ ազատ ու ինքնուրույն ենք:

Հիշեք մի իրավիճակ, երբ մարդիկ բարոյական պատասխանատվությունից խուսափելու համար իրենց պահվածքի պատճառները տեսել են իրենցից դուրս։

Կոնկրետ իրավիճակ րեմ կարող հիշել, բայց շատ եմ նկատել, որ մարդիկ պարզապես սկսում են ուրիշին մեղադրել, սեփական պատասխանատվությունից խուսափելու համար:

Հիշեք իրավիճակ, երբ դուք ազատորեն որոշել եք կատարել այս կամ այն քայլը։

Դեռ փոքր տաիրքից սկսած, ինձ հետ կապված ինչ-որ որոշումներ կայացնելուց առաջ, ծնողներս միշտ իմ կարծիքը նույնպես լսում էին, ու բացատրում, որ գլխավոր որոշումը իմ է, քանի որ հարցը ինձ է վերաբերում: Իսկ հիմա քայլ անելիս հիմնականում ինքս եմ որոշում կայացնում, բայց միանշանակ ծնողներս ամեն քայլիցս տեղյակ են, քանի որ դեռ անչափահաս եմ:

Արդյո՞ք մարդը պատասխանատու է իր բնավորության համար։

Ասում են տարիների ընթացքում ձևավորված բնավորության գծերը դժվար է փոփոխության ենթարկել: Սակայն կարծում եմ, որ միանշանակ մարդը պատասխանատու է իր բնավորության համար:

Արդյո՞ք մարդը կրում է բարոյական պատասխանատվություն, երբ իր գործողություններն ինքնաբուխ են, բայց պարտադրված։

Երբ մարդու գործողությունը պարտադրված են, նրա գործողությունները կրում են բարոյական պատասխանատվություն, իսկ եթե ինքնաբուխ են, ապա նա կկրի պատասխանատվություն միայն այն դեպքում, երբ այդ գործողություններով վնասի կամ անհարմարություն պատճառի ինչ-որ մեկին:

Ստորև բերված են մի քանի դատողություններ։ Յուրաքանչյուրի համար արտահայտեք ձեր կարծիքը՝ պատասխանելով «այո» կամ «ոչ»։

Ես կարող եմ ազատորեն ընտրել․․․

• Լինել արդարամիտ մարդ — այո
• Լինել լավ ընկեր — այո
• Լինել լավագույնը դպրոցում — այո
• Սուտ խոսել, երբ դա օգտակար է — այո
• Արտագրել դասընկերոջս տնային առաջադրանքը — այո/ոչ
• Կոպիտ վարվել դասընկերոջս հետ — ոչ
• Լինել աշխարհի ամենահարուստ մարդը — այո
• Լինել աշխարհի լավագույն մարզիկը — այո
• Կառավարել աշխարհը — այո

Արտահայտեք ձեր դիրքորոշումը տվյալ իրավիճակի վերաբերյալ։

Որոշ մարդիկ ունեն չար նպատակներ, որոնց հասնելու համար դիմում են ցանկացած միջոցի։ Մարդկանց մյուս խումբն ունի բարի նպատակ և չարին հաղթելու և բարի նպատակն իրագործելու համար նույնպես պատրաստ է ցանկացած միջոցի (խորամանկություն, սուտ, մատնություն, բռնություն) դիմել։ Այս տեսակետի կողմնակիցները նման մոտեցումը համարում են ընդունելի՝ կարծելով, որ եթե բարի նպատակ ունեցող մարդիկ դիմեն միայն բարոյական միջոցների, ապա երբեք չեն կարող հաջողության հասնել։ Բայց փորձը ցույց է տալիս, որ անբարոյական միջոցներով երբեք հնարավոր չէ հասնել բարոյական նպատակների։ Որպես կանոն, անբարոյական միջոցների օգտագործումն ի վերջո հանգեցնում է անբարոյական նպատակի։ Երրորդ տեսակետի կողմնակիցները պնդում են, որ բարոյական նպատակների կարելի է հասնել միայն բարոյական միջոցներով։ «Ինչ ցանես, այն էլ կհնձես»,- ասում է ժողովրդական առածը

Կարծում եմ ամեն ինչ էլ հնարավոր է:

Կարդացի Արփի Ոսկանյանի ստեղծագործությունները: Կարող եմ ասել, որ Արփի Ոսկանյանի ստեղծագործությունները ինձ համար տպավորվեցին որպես՝ մի մոլորված, վախկոտ, կամ միգուցե հակառակը չափից շատ խիզախ ու ուրախություն փնտրող աղջկա կանչ: Ստեղծագործություններում խոսվում էր հիմնականում հիշողությունների, երջանկության ու հիմնականում ոչ այդքան ուրախ թեմաների մասին: Սպասում եմ մեր հանդիպմանը, որպեսզի իրեն չանաչելով հասկանամ, նա սիրում է ստեղծագործել այդ թեմաների շրջանակներում, թե միգուցե հենց Արփին աշրում է այդ թեմաների շրջանակներում:

Ինձ շատ դուր եկավ այս ստեղծագործությունը, կարծում եմ ստեղծագործությունը Արփին գրել է պետորազմից հետո:

Կլինենք զրահապատ

Ապրելուց մեր հոգուն կոշտուկներ կառաջանան,
և բառը էլ չի մխրճվի մսի մեջ՝
կլինենք զրահապատ:

Ընկերոջ կորստի համար
մի քանի գիշեր չենք հեկեկա
և գուցե մի քանի վայրկյան էլ չարտասվենք:

” Նա մեռած է ինձ համար,- վերջնագիրը
այլևս ողբերգական չի հնչի,
մեզ կթվա, թե տեսել ենք դա ինչ-որ ուրախ ֆիլմում:

Նրա մահը չի պարգևի մեզ զգացողություն,
որ մենք դեռ ապրում ենք:
Մեզ այլևս ոչինչ չի սպանի:

Մենք կնայենք մարդկանց հանգիստ՝
նրանց մեջ չեն լինի մեր սիրածներն ու ընկերները,
նրանք չեն լինի մեզ դաշնակից ու թշնամի:

Չենք այրի դաշտերը նահանջելիս,
չենք թունավորի գինին,
չենք ականապատի զիջածը:

Մեր սիրտը չի լինի ավիրված քաղաք՝
այրվող շենքերով ու ծխից մթնած երկնքով:
Ինչ-որ մի օր երկնքից էլ արկեր չեն տեղա:

Կգա երկնային արքայությունը մեր սիրտ,
կծաղկեն այնտեղ քաղաքները,
տնտեսությունն ու գիտությունը,

և կյանքը կլինի՝ ինչպես մահից հետո:

Ջուրը, ջրի աղտոտվածության, ինչպես նաև ավելցուկի խնդիրները մարդու կյանքում

Ջուրը բնության ամենատարածված նյութն է, բնության մեջ հանդիպում է պինդ, հեղուկ, գազային վիճակներում։ Կազմում է կենդանի օրգանիզմների բաղադրության 2/3 մասը։ Ջուրը ծածկում է երկրի մակերևույթի 2/3-ը և կենսականորեն անհրաժեշտ է կյանքի բոլոր ձևերի համար։ Երկիր մոլորակի ջրի 96.5%-ը պատկանում է օվկիանոսներին:

Վերջերս Ստոկհոլմում օգոստոսի 23-ից 28-ին ավելի քան 120 երկրից 3000 մասնակցիներ քննարկել են համաշխարհային ջրային ռեսուրսների զարգացման ճանապարհներին ու ռազմավարությանը վերաբերող հարցեր: Վերջին 25 տարիներին շատ երկրներում մարդիկ խմելու ջրի հետ կապված ավելի մեծ հասանելիություն են ստացել: Սակայն շատ հեռավոր, չորային ու չզարգացած շրջաններում ջրի խնդիրը մնում են ամենասուր խնդիրներից մեկը: Եթե խոսենք թվերի լեզվով, ապա համաձայն ՅՈւՆԻՍԵՖ-ի տվյալների՝ աշխարհում շուրջ  663 միլիոն մարդ կյանքի համար վտանգ ներկայացնող ջուր է սպառում:

Ոչ մաքուր ջրի հետեւանքով առաջացող հիվանդություններից աշխարհի երկրներում ամեն տարի մահանում է մոտավորապես երկու միլիոն երեխա։ Ասվում է, որ ջուրը մարդկանց կյանքի համար հիմնական և խիստ էական անհրաժեշտություն է։ Սակայն զեկույցի համաձայն, աշխարհում մեկ միլիարդ երկու հարյուր միլիոն մարդ մատչելիություն չունի մաքուր ջրին և առողջապահությանը։

Ջրի սակավության խնդիրն ազդում է համաշխարհային
բնակչության ավելի քան 40%-ի վրա, և, ըստ կանխատեսումների,
այս թիվը մեծանալու է։

Կան երկրներ, որտեղ մարդիկ չափից շատ են օգտագործում՝

Հորդանանում փախստականների ճամբարում ապրող սիրիացի ընտանիքն օրեկան 380 լ ջուր է օգտագործում

Հորդանանից բեդուինների ընտանիքն օրեկան 8000 լ ջուր է սպառում, որից 7800 խմում են նրանց ոչխարները:

Բոլիվիայում 3 անձից բաղկացած ընտանիքն օրեկան 100 լ ջուր է սպառում

Ջուրը Աֆրիկայի և Ասիայի երկրներում

Աֆրիկայի և Ասիայի երկրներում մաքուր ջուրը բացարձակապես բացահայում է, քանի որ՝ գետերը բաշխված են խիստ անհավասարաչափ: Դա բացատրվում է առաջին հերթին տեղումների անհավասարաչափ բաշխմամբ, ռելիեֆի առանձնահատկություններով: Գետային ցանցը խիտ է հասարակածային գոտում և բարձր լեռներում, ուր թափվում են ամենից շատ տեղումներ։ Աֆրիկայի գետերի մեծ մասը ունեն անձրևային սնում։ Հորդացումը նույնպես կապված է անձրևների հետ։